هر روزه حجم بالایی از خوارکی‌ها در سراسر جهان دور ریخته می‌شوند در حالی که بسیاری از همین مواد را می‌شد با نگهداری صحیح بیشتر و بهتر استفاده کرد. راههای نگهداری صحیح برخی از این مواد را در ادامه بخوانید. معمولا ما تصور می‌کنیم که نگهداری و استفاده از خوراکی‌ها تنها به خرید، قراردادن در یخچال و فریز و سپس مصرف خلاصه می‌شود. در حالی که توجه به شیوه یخزدایی، تاریخ مصرف، بهترین زمان مصرف و... موجب استفاده بهینه خواهد شد.
:: انجماد زدایی مواد غذایی
یکی از اشتباهات رایج در مورد انجماد زدایی خوراکی‌ها، قرار دادن آنها در هوای محیط است. از آنجا که باکتری‌ها از دمای ۵ درجه سانتی گراد شروع به رشد و تکثیر می‌کنند، به هیچ وجه نباید مواد غذایی را در دمای گرم محیط قرار داد. بهترین روش برای یخ زدایی، یخچال است. زمان این کار با توجه به حجم بسته بندی و نوع ماده غذایی ممکن است از چند ساعت تا یک شبانه روز نیز طول بکشد. در صورت کمبود وقت مایکروویو جایگزین مناسبی است زیرا سبب یخ زدایی سریع می‌شود. البته بسیار مهم است که شیوه صحیح این دستگاه انتخاب شود و همچنین ماده غذایی قابلیت استفاده در مایکروویو را داشته باشد. همچنین می‌توان مواد غذایی که در بسته بندی‌های بدون منفذ قرار دارند را در ظرف آب به مدت حداکثر ۲ ساعت قرار داد. البته درجه حرارت نباید از ۲۱ درجه سانتی گراد بیشتر باشد و آب نیز هر نیم ساعت عوض شود. یکی از نکات مهم در مورد مواد غذایی منجمد این است که پس از انجماد زدایی نباید مجددا یخ بزند.
:: توجه به تاریخ انقضا
بجز محصولاتی مانند آرد، شکر، نمک و میوه‌ها و سبزیجات اکثر مواد غذایی تاریخ انقضا دارند. معمولا روی بسیاری از مواد غذایی دو تاریخ ذکر شده است؛ تاریخ انقضا ماده غذایی و تاریخ بهترین زمان مصرف. پس از اتمام تاریخ انقضا ماده غذایی باید بیرون ریخته شود زیرا برای سلامتی مضر است. در مورد زمان مصرف بهینه عموما یک تاریخ درج می‌شود که نشان می‌دهد پس از آن، ماده غذایی کیفیت تغذیه‌ای را از دست می‌دهد اما مشکلی برای سلامتی در پی نخواهد داشت. توجه داشته باشید که تولیدکنندگان پس از آزمایشات مکرر این تاریخ‌ها را روی محصولات درج می‌کنند.
:: نگهداری سبزیجات و میوه‌ها
زمان نگهداری میوه‌ها و سبزیجات تازه با توجه به نوع آنها متفاوت است. این خوراکی‌ها نیز مانند دیگر مواد غذایی فاسد شدنی باید در یخچال با درجه ۰ تا ۴ درجه سانتی گراد نگهداری شوند. ماندگاری آنها با هم فرق میکند چنانکه بعضی مانند گیلاس، مارچوبه، انگور و قارچ چندین و به طور متوسط ۳ تا۵ روز در یخچال قابل نگهداری هستند. بعضی دیگر نیز مانند آلو، گوجه فرنگی، کاهو و خیار نیز به مدت یک هفته در یخچال تازه می‌مانند. سبزیجاتی مانند چغندر، کرفس و کلم را نیز می‌توان ۲ تا۳ هفته در یخچال نگه داشت. سیب یکی از میوه‌هایی است که مدت طولانی حدود ۶ ماه قابلیت نگهداری دارد و تازه می‌ماند.
:: منجمد کردن لبنیات
یکی از بهترین روش‌ها برای نگهداری طولانی مدت فرآورده‌های لبنی منجمد کردن است که همه این محصولات مانند پنیر، کره، شیر، خامه و ماست این قابلیت را دارند. شیر پاستوریزه، استرلیزه و هموژنیزه را می‌توان تا ۶ ماه در فریزر نگه داشت. اگر شیر پرچرب را منجمد می‌کنید، پس از انجماد زدایی هنگام مصرف آن را خوب تکان دهید تا چربی‌های ته نشین شده کاملا حل شوند. کره را نیز می‌توان تا ۶ ماه منجمد نگه داشت. پس از این مدت خواص غذایی آن ممکن است تغییر یابد. بر خلاف پنیرهای مرطوب که بافت آنها پس از انجماد تغییر میکند، پنیرهای نسبتا خشک خیلی بهتر باقی می‌مانند و می‌توان آنها را تا ۶ماه در فریزر نگه داشت. گرچه نگهداری ماست در فریزر آن را خراب نمی‌کند و خطری برای سلامتی ندارد اما پس از انجماد زدایی بافت آن دون دون و آبکی می‌شود. خامه نیز همین حالت را در فریزر پیدا خواهد کرد. برای اینکه بافت نرم تری پیدا کند، کافی است تا پس از باز شدن به آرامی زده شود.
:: نگهداری باقیمانده غذاها در یخچال
باقیمانده غذاها را باید حداکثر ۲ ساعت پس از طبخ در یخچال گذاشت که این مدت در تابستان به ۱ ساعت کاهش می‌یابد. بر خلاف تصور همه، غذاها را می‌توان در حالتی که هنوز گرم است در یخچال گذاشت. توصیه می‌شود برای تسریع در روند خنک شدن غذا و کاهش تکثیر باکتری‌ها، غذاها در چند ظرف با قطر حدود ۵ سانتی متر ریخته شود و به این ترتیب بین ۲ تا ۳ روز قابل نگهداری است. البته انجماد غذاها ارجحیت دارد.
:: ماندگاری مواد غذایی در فریزر
مدت ماندگاری مواد غذایی در فریزر با توجه به ماهیت هر خوراکی متفاوت است اما هرگز از یک سال بیشتر نخواهد شد. از بین خوراکی‌هایی که قابلیت ماندگاری تا یکسال را د ر یخچال دارند می‌توان به میوه‌ها و سبزیجات به خصوص مارچوبه، کلم بروکلی، سیب، گوجه فرنگی و گیلاس اشاره کرد. سبزیجات با برگ‌های ظریف تازه را نیز باید به این لیست اضافه کرد. گوشت‌ها بین ۱ تا ۱۰ ماه قابل نگهداری در فریزر هستند. این مدت با توجه به خام یا پخته بودن گوشت فرق میکند. ماهی‌ها و دیگر محصولات دریایی را می‌توان حداکثر ۶ ماه نگه داشت. آش‌ها، تارت ودیگر مواد غذایی پخته ماندگاری ۱ تا ۱۰ ماه در فریزر دارند.
:: راه هایی برای ماندگاری بیشتر خوراکی ها
ماندگاری بیشتر مواد غذایی، میوه و سبزی در خانه داری اهمیت زیادی دارد. در این مطلب به تعدادی از نکات ریز و درشت خانه داری اشاره می کنیم که قطعا برای خانم ها مفید است.
- تخم مرغ ها را از سمت نوک تیز آن به پایین قرار دهید تا برای مدت طولانی تری تازه بمانند.
- پس از پخت، غذا را خوب هم بزنید و یا در ظرف های کوچک بریزید. این امر باعث توقف تکثیر میکروب های بیماری زا و مانع مسمومیت غذایی خواهد شد.
- برای تازه ماندن برنج پخته در یخچال، یک تکه نان روی آن قرار دهید.
- مواد غذایی یخ زده را در کیسه های پلاستیکی با در محافظ و در فریزر نگه دارید.
- غذاهایی که احتمال فاسدشدن آنها زیادست مانند دسر، سالاد و باقی مانده غذاها بهتر است در سردترین قسمت یخچال قرار گیرد.
- گوشت پخته و غذاهای باقی مانده را خوب بپوشانید تا خشک نشود.
- قراردادن یک تکه سیب در جعبه کیک آن را تازه نگه می دارد.
- نان، پاستا، روغن، غلات و غذاهای کنسروی را در جای تاریک و خنک قرار دهید.
- میوه و سبزی را در گرم ترین قسمت یخچال قرار دهید.
- کرفس و کاهو را در کیسه های کاغذی قرار دهید و درون یخچال بگذارید، این کار باعث افزایش ماندگاری آن ها می شود.
- پیازها را جداگانه در کاغذ فویل بپیچید تا از نرم شدن و یا جوانه زدن آن پیش گیری شود.
- گوجه فرنگی و خیار را کنار هم نگذارید. زیرا که گازهای منتشر شده از گوجه فرنگی باعث می شود، خیارها سریع تر فاسد شوند.
- سیب نیز باعث خرابی میوه و سبزی می شود، بنابراین باید از بقیه میوه و سبزی ها دور نگه داشته شود.
- برای تازگی طولانی تر تربچه های قرمز را در آب نگه دارید. اگر هم خشک شده اند، در ظرف آب سرد قرار دهید تا دوباره تازه شود.
- قبل از قراردادن هویج و شلغم قرمز در یخچال قسمت های بالای آن ها را ببرید تا تازه تر بماند.
- برای نگهداری از پیاز برش زده، روی قسمت برش خورده کمی کره بمالید و در یخچال قرار دهید تا برای استفاده روز بعد تازه بماند.
- پوست های سیب زمینی را در آب ولرم حاوی یک قاشق مرباخوری نمک خیس کنید و پس از ۲ دقیقه صاف کنید. پس از کمی خشک کردن، پوست ها را سرخ کنید تا اسنک خوشمزه تهیه کرده باشید.
- گوجه فرنگی رسیده را در ظرف حاوی آب و کمی نمک قرار دهید تا روز بعد قابل استفاده شود.
- هنگام پخت اسفناج و یا سبزی برگ دار دیگری کمی شکر به آب اضافه کنید تا رنگ آن حفظ شود.
- اگر داخل کیسه نان یک ساقه کرفس بیندازید، نان برای مدت بیشتری تازه می ماند.
- هنگام سرخ کردن پیاز، کمی شیر به آن اضافه کنید تا علاوه بر خوش رنگی مانع سوختن پیاز شود.
- برای از بین بردن بوی تخم مرغ، یک قاشق غذاخوری عسل هنگام زدن مایه کیک به آن اضافه کنید.
- برای این که موزهای نارس قابل استفاده شود، آن ها را کنار موزهای رسیده بگذارید یا در یک پارچه تمیز و مرطوب بپیچیده و داخل یک پاکت قرار دهید تا برسند.
- پوست موزها را دور نیندازید، آن را به قطعه های کوچک تقسیم کنید و پای گل سرخ باغچه یا گلدان های تان بریزید؛ پوست موز کود بسیار مناسبی برای گل هاست.
- اگر می خواهید خیار را برای مدت طولانی در یخچال نگه دارید آن را بشویید، در پارچه تمیزی بپیچید و سپس در کیسه فریزر بگذارید و داخل یخچال نگه داری کنید.
- قبل از اینکه هویچ را درون یخچال بگذارید، سرهویج را ببرید؛ زیرا سرهویچ رطوبت هویج را می گیرد و آن را خشک و پلاسیده میکند.
- برای این که پلاسیدگی کاهو و کرفس از بین برود، کمی آب لیمو در آب سرد بریزید، کاهو و کرفس را در آن خیس کنید، سپس آن را چند ساعت داخل یخچال قرار دهید تا تازگی خود را به دست آورد.
- اگر می خواهید سبزی آش یا دیگر سبزیجات شما مانند نخود فرنگی و غیره سبز بماند و رنگ کدر به خود نگیرد در ظرف را در مدت پخت باز بگذارید یا یک چهارم قاشق چای خوری جوش شیرین به سبزیجات اضافه کنید.
- برای شکستن نارگیل، ابتدا الیاف آن را از نارگیل جدا کنید، روی نارگیل لکه هایی مانند چشم وجود دارد، آن قسمت را سوراخ کرده، شیره نارگیل را از آن خارج کنید، سپس نارگیل را داخل تابه فر قرار داده تا به مدت ۳۰ الی ۶۰ دقیقه در حرارت ۳۵۰ درجه بپزد. وقتی پوست آن سرد شد با یک ضربه چکش، پوست نارگیل را جدا کنید.